Gdy w małżeństwie przestaje się układać, a zamiast normalnych relacji pojawia się złość, kłótnie i awantury, małżonkowie zaczynają myśleć o rozwodzie. Zdarza się jednak, że pierwszym krokiem jest separacja, czyli oddzielenie się od siebie. To rozwiązanie wprowadzone zostało po roku 1999 i nie jest drogą bezpowrotną. O różnicach między rozwodem a separacją rozmawialiśmy w Dzień Dobry TVN z Tomaszem Plasotą – radcą prawnym.
Choć separacja służy rozdzieleniu małżonków, nie powoduje ustania związku małżeńskiego, co oznacza, że w trakcie jej trwania nie można wziąć ślubu z inną osobą. Aby sąd mógł orzec separację, konieczne jest całkowite ustanie pożycia małżeńskiego: uczuciowe, fizyczne, gospodarcze. Choć jest ono całkowite, nie musi być trwałe, jak ma to miejsce w przypadku rozwodu.
Separacja a rozwód ?
Czym różni się separacja od rozwodu ? Co jest lepsze, rozwód czy separacja? To pytania, które często zadają sobie małżonkowie, którym przestało się układać i którzy zastanawiają się nad rozstaniem. Różnice są dość istotne. Przede wszystkim od rozwodu nie ma odwrotu, jedyną możliwością powrotu małżonków do siebie jest ponowne wstąpienie w związek małżeński. Separacja jest zaś stanem odwracalnym. Zniesienie separacji możliwe jest, gdy do sądu wpłyną stosowne dokumenty, czyli żądanie obojga małżonków. Separacja niesie ze sobą mniej poważne skutki prawne niż rozwód, a jej zadaniem jest zapewnienie małżonkom możliwości nabrania dystansu do swojego związku. Inne różnice między rozwodem a separacją:
separacja nie pozwala na powrót do nazwiska sprzed zawarcia związku małżeńskiego, rozwód daje taką możliwość;
orzeczenie separacji nie znosi obowiązku niesienia sobie wzajemnej pomocy, jeśli zachodzą względy słuszności, a więc np. gdy jedno z małżonków ciężko zachoruje; rozwód nie nakłada na małżonków takiego obowiązku;
rozwód orzekany jest po przeprowadzeniu rozprawy, którą poprzedza wniesienie pozwu o rozwód przez jednego z małżonków; separacja może zostać orzeczona w trybie procesowym, jak i nieprocesowym; separacja w trybie nieprocesowym przewidziana jest dla małżonków występujących zgodnie o separację, nieposiadających wspólnych małoletnich dzieci; orzeczenie końcowe zapadu tu w formie postanowienia, a cała procedura ogranicza się najczęściej do jednej rozprawy, bez orzekania przez sąd o winie.
Czym jest separacja faktyczna ?
Separacja faktyczna nie jest orzekana przez sąd, co nie powoduje wystąpienia skutków prawnych. Separacja małżeńska faktyczna to stan, w którym doszło do rozdzielenia małżonków, zaniku więzi emocjonalnych, fizycznych, gospodarczych. Rozpad pożycia małżeńskiego nazywany jest zupełnym, gdy zerwaniu ulegną wszystkie wymienione więzi. Do orzeczenia rozwodu konieczne jest nie tylko zupełne, ale również trwałe ustanie pożycia. Separację charakteryzuje to, iż rozpad nie musi być trwały, co oznacza, iż istnieje szansa, że małżonkowie będą jeszcze razem. Mimo zajścia przesłanki do orzeczenia separacji, jaką jest zupełne ustanie pożycia, sąd może jej nie orzec, jeśli byłoby to sprzeczne z zasadami współżycia społecznego lub zagrażało dobru małoletnich dzieci.
Separacja a kwestie finansowe ?
Oczywistym jest, że rozwód wiąże się często z zasądzeniem alimentów i podziałem majątku małżonków. Jak jednak wyglądają kwestie związane z finansami, kiedy małżonkowie decydują się na separację? Jak wygląda separacja a podział majątku, alimenty, rozdzielność majątkowa? Składając wniosek o separację, każdy z małżonków może również wystąpić z wnioskiem o podział majątku. Sąd może tenże wniosek pozostawić bez rozpoznania, jeśli uzna, iż znacznie wydłuży to czas trwania postępowania. Jeśli małżonkowie przedstawią sądowi zgodny plan podziału, istnieje duże prawdopodobieństwo, że sąd dokona podziału w wyroku orzekającym separację. W przypadku sporu, sąd nie dokona podziału majątku, a małżonkowie będą musieli wnieść do sądu oddzielny wniosek w tej sprawie. Na skutek orzeczenia separacji nastaje ustrój rozdzielności majątkowej małżonków, co oznacza, że każdy z nich odpowiada sam za swój majątek, a także swoje zobowiązania czy długi. Orzeczenie separacji pociąga za sobą także konieczność orzeczenia alimentów na małoletnie dzieci. W wyroku separacyjnym sąd orzeka, jak rodzice będą partycypować w kosztach utrzymania małoletnich dzieci.
Separacja – dokumenty ?
Jak załatwić separację, ile kosztuje separacja , czy jak ma wyglądać pozew – to pytania często padające z ust zainteresowanych. Warto zaznaczyć, że sąd może orzec separację na skutek pozwu wniesionego przez jednego z małżonków lub na skutek złożenia wspólnego, zgodnego wniosku obojga. Wraz z pozwem o rozwód należy wnieść opłatę w wysokości 600 zł. Jeśli małżonkowie zgodnie chcą separacji i decydują się złożyć stosowny wniosek, wnoszą opłatę w wysokości 100 zł. Wniosek lub pozew o rozwód należy złożyć w sądzie okręgowym właściwym dla wspólnego miejsca zamieszkania małżonków, a w razie jego braku, właściwym dla ich wspólnego miejsca przebywania.
Co daje separacja?
Najważniejszy jest czas i dystans. Możliwość odpoczęcia od siebie, przeanalizowania sytuacji, zrozumienia problemów oraz własnych oczekiwań. Zdarza się, że separacja pomaga w zrozumieniu, jak ważna tak naprawdę jest dla nas druga strona. Ile czasu małżonkowie potrzebują, by dowiedzieć się, czy chcą żyć razem czy jednak wolą się rozwieść? To kwestia indywidualna, nie ma bowiem żadnej określonej cezury czasowej, która ograniczałaby czas trwania separacji.
Źródło: Dzień Dobry TVN | autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Link do materiału: https://dziendobry.tvn.pl/a/separacja-na-czym-polega-i-ile-moze-trwac